Golven en Golfen

Iedere dag worden we blijer van onze goedkope accommodatie, met vijfsterren faciliteiten. Aangezien de laatste twee gasten hier nu ook zijn vertrokken, is de shared bathroom een private bathroom geworden. We mogen nog steeds gebruik maken van de warme douche in de luxe bungalow en hebben het strand, en de strandbedjes voor ons alleen. 'S ochtends is het tafeltje in de zon gedekt, wordt er gevraagd hoe we ons eitje willen en eten we gulzig van de verse papaja, ananas en meloen. We overwegen hier weg te gaan, omdat we langs de kust willen afzakken naar een andere plek. De overheid maakt ons dit echter onmogelijk. We informeren bij iedereen die een beetje Engels spreekt wat de mogelijkheden zijn. We kunnen een tien uur durende busrit nemen naar Gwa. De weg is slecht, maar dat maakt ons niets uit. Het probleem is, dat het onduidelijk is of toeristen hier kunnen en mogen overnachten. Uit de verhalen maken we op dat er geen guesthouses zijn die vergunning hebben om toeristen onder te brengen. Op de gok er heen gaan is te risicovol. Zeker omdat we andere mensen in gevaar brengen wanneer we zomaar ergens gaan slapen. Hiervoor kunnen ze worden opgepakt. De enige optie is een vlucht terug naar Yangon en een nachtbus terug naar de kust. Dit kost ons twee dagen reizen. We hakken de knoop door en besluiten hier te blijven. Voor ons fotoproject zijn er nog genoeg kinderen vast te leggen.

Één straat achter het strand waan je je in een compleet andere wereld. Uitgestrekte velden, waar ossenkarren het land bewerken en de grote balen stro vervoeren, vrouwen die de kleine visjes over enorme blauwe netten uitspreiden om te drogen, goudgele gewassen en koeien die onder de bamboe huisjes worden gestald. Onderweg passeren we een school. De gebouwen staat bijna op instorten, maar het is een drukte van belang. Schooltijden zijn ons compleet onduidelijk, omdat we de hele dag kinderen in schooluniformpjes voorbij zien komen. Volgens mij is het een kwestie van gaan als je zin hebt. Zonder doel struinen we wat rond. Geen flauw idee waar we ons bevinden, lopen we door een idyllisch dorpje tussen de palmbomen, waar de kuikentjes rondrennen, de varkens lekker scharrelen en de vrouwen de was ophangen. Achter deze groene oase, verschijnt een open veld. Het gewas is onlangs geoogst en de goudkleurige strohalmen zijn het laatste restant. Anemoon ziet voor haar voeten een slang wegschieten. Wij lopen op onze teenslippers door het gras en Anemoon denkt dat het beter is, als ik voorop ga lopen. Door ons gedwaal zijn we onze oriëntatie compleet kwijt, want waar is nu de zee? Gelukkig wijst iemand ons de weg. We volgen de man door het open veld (die nu voorop loopt) en komen uit op een golfbaan. Een golfbaan aan zee, terwijl in het dorp hierachter hele families slapen op een bamboevloertje. We zien slechts een speler. Hij slaat lekker een balletje in de schaduw, terwijl een lokale vrouw zijn zware tas met golfclubs, in de pieke zon, van de ene hole naar de ander draagt. Een paar holes verder staat een koe te grazen in het gele gras. We steken de golfbaan over en komen op een verlaten strandweg. De golven klappen tegen de stenen en spetteren hoog op. Het weggetje komt uit op een terrein met een groot bord: no entry en op een ander bord: out of bound. Geen flauw idee wat ze hiermee bedoelen, lijkt het ons toch verstandiger om maar uit de buurt te blijven. Het zal wel een militaire basis zijn, met de groene grasvelden en prachtig onderhouden tuin. We lopen naar de weg en houden een tuktuk aan. Het lokale vervoer is een mooie gelegenheid voor een praatje. 'Ni kaunla?' (hoe gaat het?) doet het altijd goed. Ze vinden het enorm grappig en gaan direct hele gesprekken met je aan. Vervolgens komt de vraag of we getrouwd zijn en waarom we geen tanaka op onze wangen hebben.

Terug op ons strand zien we een meisje met haar kleine zusje. Beiden zien er onverzorgd uit. Hun kleding vies, gezichtjes zwart en haren ongekamd. Het meisje is twaalf, maar lijkt veel jonger. Haar vader is op zee en haar moeder op de markt om de gevangen vis te verkopen. Zij blijft achter en moet op de baby passen. De hele dag loopt ze over het strand, ze kan nergens heen. Ze zegt dat de baby honger heeft. Het is lunchtijd en beschamend moeten we toegeven dat onze magen ook knorren. We vragen de ober of hij het meisje wilt vragen wat ze wilt eten. Verbaasd kijkt ze ons aan. Verlegen staat ze bij het hekje. We gebaren dat ze bij ons mag komen zitten. Ze vindt het vreemd, maar neemt plaats op de stoel aan ons tafeltje, met de baby op schoot. Ze bestelt fried noodles en een blikje fris. De baby lurkt gulzig aan het blikje priklimonade, zo gulzig dat alles er met hetzelfde tempo weer uitkomt. Het meisje poetst het vieze shirt van de baby weer schoon met een servetje en drinkt zelf de rest van het blikje leeg. Je ziet haar gewoon genieten. Ze drinkt dit zelden of nooit. De noodles krijgt ze in een plasticzakje, zodat ze die lekker op haar gemak kan opeten. Ze pakt de baby op, haar blikje fris en zakje noodles en vertrekt met een grote glimlach. Ze zwaait en zien haar de dagen erna niet meer terug.

Met handen en voeten hebben wij de kinderen uitgelegd, dat ze rond drie uur hun foto krijgen, met als gevolg dat om half drie het hele strand vol staat. Het fotoafhaalpunt is een nieuwe ontwikkeling voor Myaphoto. In plaats van de kinderen te zoeken, zoeken ze nu ons. Zenuwachtig en giebelend dralen ze om ons heen. Wanneer de stapel uit de tas komt, is de reactie overweldigend. Gejuich, gegil, geduw en getrek, om maar als eerste hun foto te bemachtigen. Een voor een laat ik ze zien. De groep om me heen wordt groter, de graaiende handjes steeds meer. Met grote ogen kijken ze naar hun eigen foto. Wanneer ze zichzelf goed bekeken hebben, worden de foto's uitgewisseld. Werner en Nicole komen ook weer even een kijkje nemen. Met hun gaan we op zoek naar de kinderen die niet bij het afhaalpunt stonden. Als de rattenvanger van Hamelen, hebben wij een horde kinderen achter ons aan. Zij helpen ons goed om de andere kinderen terug te vinden. Vaak weten ze precies waar iemand woont en schromen niet om gewoon het huis binnen te stappen. hierdoor staan wij ook al snel met een voet binnen. Terwijl Anemoon wat foto's uitdeelt, zie ik van een afstandje hoe een man met zijn telefoon, vanachter een boom, ons vastlegt op foto of video. Hij heeft niet door dat ik hem zie. Ik waarschuw Anemoon en zodra zij zijn kant op kijkt, draait hij zich om en doet net of hij een hond filmt. Het is de tweede keer in korte tijd, dat we het beiden niet vertrouwen en het idee hebben dat we in de gaten worden gehouden. Er zijn veel verhalen in Myanmar bekend van spionnen die toeristen in de gaten houden en rapporteren aan de overheid. Komt je naam in slecht daglicht, dan kun je een volgend visum wel vergeten. Gisteren hadden we een lokale zakenman in ons goedkope guesthouse, die teveel belangstelling had in ons project en waar we allemaal geweest waren. Vanuit t niets vroeg hij of we ook een website hadden. Anemoon en ik hadden beiden direct een slecht gevoel bij deze eigenaardige man, die ineens uit t niets tevoorschijn kwam, en hebben hem een heel andere website doorgegeven. En nu dus deze geheimzinnige filmer. Ach ja, misschien lezen we teveel en zijn we paranoia aan het worden.

Tegen het einde van de middag, gaan alle vissers richting hun boten. Je carrière hier is al snel bepaald. Als man word je visser. Of je nu wilt of niet. Vanaf een jaar of 15, kunnen ze mee aan boord. De jongens zijn gespierd en hebben een dikke laag tanaka op hun gezicht om zich te beschermen tegen de zon. Met de witte schmink en rode lippenstift, lijken het vreemde clowns, ontsnapt uit een horrorfilm. Ze nemen hun lunchbox mee en vaak zie ik flesjes drank. De boten vertrekken in shifts. De groene vloot vertrekt rond 15 uur en bestaat uit drie boten. De grote houten boot ligt vol opgestapelde visnetten, met daarboven een stellage van gloeilampen. In de tweede boot zitten zo'n dertig vissers om de netten uit te zetten en binnen te halen. De mannen zitten boven op elkaar. Dag in dag uit vertrekken ze met dezelfde ploeg richting zee en komen pas de volgende ochtend terug. Boot drie is een volgboot. De hele baai ligt vol met deze boten, in allerlei kleuren. Het zijn er zeker vijftig. Overal vandaan komen mannen, die op het strand wachten tot hun team compleet is en de boot klaar voor vertrek. Rond 17 uur is de laatste vloot vertrokken en de rust op het strand weer wedergekeerd.
Terwijl de zon ondergaat, geven wij de laatste foto's weg. Onze vriendjes zijn er nog steeds. Ze vechten om wie onze hand mag vasthouden en bedenken uiteindelijk zelf een roulatiesysteem. Hand in hand lopen we met zo'n twintig kinderen terug over het strand naar ons guesthouse. Ik zet het smurfenlied in en huppel over het natte zand. Voor ik het weet zingen ze uit volle borst mee. Lalalalalalaaaa lalalalalaaa-end nemen we afscheid van de kids en van Werner en Nicole, waarmee we nog een laatste drankje doen voor hun vertrek. Nogmaals krijgen we te horen dat zij het zo bijzonder vinden wat wij doen. Wij vinden het zelf vooral gewoon heel erg leuk.